musiconline blog

Geç Romantik Dönem ve 20. yüzyıl müziğinin önde gelen isimlerinden, ünlü Rus besteci, piyanist ve orkestra şefi Sergey Vasilyeviç Rahmaninov'un başarı dolu hikayesini musiconline blog'un bu haftaki yazısında inceliyoruz.

1 Nisan 1873’te dünyaya gelen Sergei Vasilyevich Rachmaninoff, Rusya’nın köklü ve varlıklı ailelerinden birinin dördüncü çocuğudur. Hem annesi hem de dedesi müzisyen olan Rahmaninov, müzik eğitimine dört yaşındayken piyano ile başlamıştır. Maddi güçlükler nedeniyle ailesiyle beraber Saint Petersburg’a taşınmış, 10 yaşında, müzik okullarında geçecek yıllarına Saint Petersburg Konservatuvarı ile adım atmıştır. 

Erken Yaştaki Müzik Eğitimi

Rahmaninov, Petersburg Konservatuvarı'nda geçirdiği süre boyunca canlı performansı ve yeteneği ile birçok etkinlikte dikkat çekse de sınavlarını önemsemediği için okuldan ihraç edilme tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır.

Genç Rahmaninov, Saint Petersburg Konservatuvarı’ndaki zor yılların ardından besteci Franz Lizst’in önerisi üzerine Moskova Devlet Konservatuvarı’na kayıt olmuştur. 

Moskova Devlet Konservatuvarı’nda eğitimine devam ederken besteci yönünü daima besleyen ve burada çok daha sıkı bir disiplinle karşılaşan Rahmaninov, üst dönemlerden bir arkadaşının da yardımıyla müzik teorisi ve uygulama sınavlarını başarıyla geçerek eğitimini tamamlamıştır. Mezun olduktan sonra yaptığı müzik dağıtım anlaşmaları ve verdiği müzik dersleri ile para kazanmaya başlamıştır.

Kendisi için büyük bir ilham kaynağı olan Çaykovski, 1893 yılında hayata gözlerini yumunca, Rahmaninov’un müziğe olan tutkusu yerini buruk hislere bırakmıştır. Genç besteci, bir süre yeni bestelerle uğraşmak yerine piyano dersleri verme kararı almıştır.

Olgunluk Çağları

Mezuniyetine dek çok sayıda piyano konçertosu ve orkestral çalışmalara imza atan Rachmaninoff, 1896 yayınladığı ilk senfonisi, dönemin nüfuzlu müzik eleştirmenleri arasında yer alan Cesar Cui tarafından yerden yere vurulunca dört yıl sürecek bir bunalım sürecine girmiş ve bir süre müzikten uzaklaşmıştır.

Bunalımının ilk üç yılı boyunca müziğe elini sürmeyen Rahmaninov, düzenli hipnoterapi seanslarının ardından beste yapmaya karşı oluşan korkusunu yenmiş ve 1901’in Nisan’ında tamamladığı piyano konçertosunu, doktoru Nikolay Dahl ’a adamıştır. Dört yılın ardından eşsiz güzellikteki Piyano Konçertosu No.2 ile müziğe geri dönen besteci bu muhteşem geri dönüşün ardından  kariyerinin en büyük piyano bestesini 1903 yılında yayınlamış, sonraki sene ise Bolşoy Tiyatrosundan gelen kondüktörlük teklifini kabul etmiştir.

16 yıl boyunca Bolşoy Tiyatrosu’nun orkestra şefliğini üstlenen Rachmaninoff, tıpkı Richard Strauss gibi, Richard Wagner’den oldukça etkilenmiş, orkestra yönetimi süresince uyguladığı katı disiplin ve yüksek standartları ile nam salmıştır. Tiyatrodaki görevi boyunca en ufak detaya bile özen gösteren Rahmaninov, mükemmeliyete o kadar önem vermiştir ki, her bir solistle piyano eşliğinde özel çalışmalar gerçekleştirmiştir. Rahmaninov ayrıca modern orkestradaki enstrümanların dizilişi konusunda da öncü isimlerdendir.

Rusya’ya Veda

Zaman içinde evlenen ve 2 çocuk sahibi olan besteci, ne yazık ki Rusya’da tırmanan gerilim ve politik atmosfer nedeniyle düzen değişikliğine gitmek zorunda kalmıştır. Düşen yaşam standartları ve zorlaşan çalışma koşulları nedeniyle, eşi ve iki çocuğuyla birlikte Almanya’nın Dresden şehrine yerleşen Rahmaninov, şehrin müzik kültürü ve sosyalliğinden etkilense de burada da kalıcı olamamıştır. Rahmaninov, ABD ve Avrupa için gelen turne tekliflerini kabul edince ailesi Rusya’ya dönmüştür.

Rahmaninov Rusya’dan uzakta geçen yıllar boyunca sayısız resital vermiş, Boston ve New York Senfoni Orkestralarında yer almış ve kendisi gibi dönemin değerli kondüktörleri arasında yer alan Max Fiedler ve Gustav Mahler gibi isimlerle çalışmıştır.

Ülkesini ve ailesini özlediği için 1910’da Rusya’ya dönen Rahmaninov, kısa bir süre sonra bu sefer temelli olarak anavatanını terketmek durumunda kalmıştır. 1917’de başlayan devrimin yarattığı kaotik atmosferden uzaklaşmak isteyen Rahmaninov, varını yoğunu satarak ve ailesini de yanına alarak son kez ülkesinden ayrılmıştır.

Finlandiya sınırından geçtikten sonra İskandinavya turuna çıkan besteciye, kısa sürede ABD’den yeni teklifler gelmiştir. Rahmaninov, istemeye istemeye de olsa, ailesini sadece beste yaparak geçindiremeyeceğini düşündüğü için ABD’ye temelli taşınma kararı almıştır. ABD’ye yerleştikten sonra da kısa bir süre içinde müzik çevrelerine girmiş ve konserlerine başlamıştır.

Son Yılları

Rahmaninov, zamanla yavaşlamış olsa da, hayatının sonuna dek müziğe ara vermemiştir. Fakat yüksek tansiyon, nevralji ve skleroz gibi rahatsızlıkları nedeniyle 1942 yılında California’ya taşınmıştır. Maddi durumu gençlik yıllarına kıyasla çok daha iyi olan fakat yine de çalışmayı bırakmayan besteci, sağlığı ile işi arasında seçim yapması gereken her sefer işini seçmiştir.

Fakat ne kadar kararlı ve güçlü olursa olsun, bir insanın vücudu tarafından belirlenen fiziksel sınırları vardır. Bundandır ki, Rahmaninov’un 1942’de çıktığı turnesini sağlık problemleri nedeniyle yarıda bırakması gerekmiş, eve döner dönmez hastaneye kaldırılmıştır.

70 yıllık yaşamına sayısız başarı ve birbirinden güzel senfoniler sığdıran besteci, 1943 baharında hayata gözlerini yummuştur. Rahmaninov’un hayat hikayesi, burada verdiğimiz detayların çok daha fazlasıyla 2007 yapımı Vetka Sireni adlı yapımda anlatılmıştır.

Karşılaştığı sıkıntılı durumlarla mücadele etmeyi bilen ve müzik tarihine adını altın harflerle yazdıran büyük besteci Sergei Vasilyevich Rachmaninoff'un hikayesini anlattığımız blog yazımızı beğendiyseniz aşağıdaki butonlardan paylaşarak bize destek olabilirsiniz.

Müzikle kalın...