musiconline blog

Soyluların kulaklarında ahenk ile dans eden, müzik dünyasında kalıcı değişikliklere yol açan, gösterişli ve süslü havasıyla 18. yüzyılın ortalarına kadar etkisini gösteren güçlü bir dönem, sarayın işlenmemiş incisi, Barok. Bu haftaki musiconline blog yazımızda, Klasik Batı Müziği tarihinde çok önemli bir yere sahip olan Barok Dönem’i anlatıyoruz.

Genel olarak, müziğin dönemlerine daha önceki yazılarımızda değinmiştik. 

Müzikte Barok Dönem

Müziğin altın çağının başlangıcı olarak adlandırabileceğimiz Barok Dönem, 1600’lü yıllarda ilk opera denemesi olan Dafne Operası ile başlayıp Johann Sebastian Bach’ın ölümü olan 1750 yılına kadar yaklaşık 150 yıllık bir dönemi kapsamaktadır. Dönemin ‘Barok’ olarak adlandırılması ise şekilsiz inci anlamına gelen ‘barroco’ terimine dayanır. Bu terim genellikle olumsuz bir anlamda kullanılsa da Barok müziğini en iyi tasvir eden tanıma sahiptir.

Barok dönem müziği ile ilgili Jean Jacques Rousseau: "Barok müzik, armoninin açık seçik olmadığı, uyumsuzlukla dolu tonlamaları güç ve hareketi zor olan müziktir" diyerek bu dönemin müzik anlayışı ile ilgili açıklayıcı bir yorum yapmıştır.

Barok Dönem o dönemin algısıyla, genel olarak soylulara hitap eden bir çağdır. Dönemin görkem ve şatafatı müziklere de yansımıştır. Dönem müziği yoğun bir yapıya sahiptir. Zıtlıklar, enstrüman grupları arasındaki karşılıklı atışmalar, ses yüksekliklerinin kullanılması dönemin başlıca özelliklerinden bazılarıdır.

Rönesans döneminde sadelik, saflık ve temizlik duyguları yumuşak bir havayla aktarılmasına karşın Barok dönemde farklı duyguların birbiri ile çarpışması, dönemin müziğini daha ilgi çekici hale getirmiştir.

Müzikte kontrast kavramı ile tanıştığımız Barok dönem, enstrümanların adeta birbiriyle savaşırcasına düzenli bir karşıtlık oluşturduğu bir dans pisti ve aynı zamanda bir savaş alanıdır.

Barok dönemde kullanılan teknik, aynı zamanda konçertolar devrini başlatmıştır. Barok dönem eserlerinde orta kısımlardan ziyade başlangıç ve son kısımlar daha önemli bir rol taşır.  Müziksel anlatımı güçlendirmek için ses düzeyinin alçalıp yükselmesi de Barok dönemde kullanılmaya başlanmıştır.

Barok Müziğinin Teknik Özellikleri

Barok dönemde yazılan eserlerde, eğer bir bölüm forte (kuvvetli) ise sonuna kadar forte, piano (hafif) ise, sonuna kadar piano devam eder. Bu dinamiğin dışına çıkmayan tarzın ismine ‘teras dinamiği‘ denir. Ayrıca başta keman olmak üzere enstrümantal müzik de bu dönemde yükselişe geçmiştir. Sonat ve konçerto gibi insan sesinin olmadığı eserler bu dönemde popülerlik kazanmıştır.

Opera nın ön planda olduğu Barok dönemde, resitatif ve arya olarak ayrılmış iki önemli şarkı söyleme biçimi vardır. Resitatif, konuşma temposunda söylenen bir türdür, arya ise etkili ezgilere sahiptir.

Bu dönemin önemli eser türlerinden sonatlar, ‘camera’ ve ‘chiesa’ olmak üzere ikiye ayrılır. Chiesa (kilise sonatı) daha ağır başlı dokudadır. Camera (oda sonatı) ise bir grup stilize danstan oluşur.

Barok Dönemde Öne Çıkan Besteci ve Virtüözler

Barok dönem müziğini başlatan yetenek olarak tarihe geçen,  opera ve çalgı müziğini geliştiren Claudio Monteverdi, keman çalma tekniğinin kurucusu olarak bilinen İtalyan besteci ve keman virtüözü Arcangelo Corelli, konçerto stilinin öncüsü, İtalyan besteci ve keman virtüözü Antonio Vivaldi, eski çok sesli müziğin ustaca birleştirilmesiyle adı yayılan, Alman besteci Johann Sebastian Bach ve Barok dönemin Bach ile birlikte en önemli bestecilerinden opera ve oratoryo gibi dramatik öğeler içeren müzikler yazan Alman besteci George Friderich Handel, Barok dönemin en önemli sanatçılarındandır.

Müzikte Barok dönem, geçmişte her ne kadar olumsuz bir tanımla anılsa da bugün kullanılan birçok tekniğin Barok dönemde ortaya çıktığını biliyoruz. Hala dinlediğimiz her Barok dönem eserinde yoğun duygularla karşılaşıyorsak bu, 150 yıllık bir müzik döneminin sanat tarihinde efsanevi bir yer bırakması sayesindedir.

Barok Dönem'i anlattığımız yazımız ilginizi çektiyse, Müzikte Klasik Dönem  , Romantik Dönem  ve Çağdaş Dönem blog yazılarımıza da mutlaka göz atmanızı tavsiye ederiz.

Müzikle ilgili en güncel ve doğru bilgiler; musiconline blog 'da!