Dört ana enstrüman grubundan çeşitli elemanların birlikte müzik yaptığı, büyüklüğü esere göre değişebilen çalgılar topluluğudur.
İki farklı temel orkestra çeşidi bulunuyor: Oda orkestrası ve senfoni orkestrası.
• Oda Orkestrası : 50 ya da daha az müzisyenin yer aldığı küçük müzik gruplarına verilen addır. Oda orkestraları, eski çağlarda küçük aristokrasi toplantılarına eşlik etmesi için kurulmuştur. Özellikle 17. ve 18. yüzyıllarda Haydn, Mozart ve Vivaldi gibi önemli sanatçıların üzerine düştüğü bir konu olmuştur. Oda orkestralarının enstrüman çeşitliliğine dair bir beklenti bulunmasa da çoğu oda orkestrası yaylı çalgılar dan oluşur.
• Senfoni Orkestrası : Senfoni orkestraları hem barındırdığı müzisyen sayısı hem de enstrüman çeşitliliği açısından oda orkestralarının üstünde yer almaktadır. Tipik bir senfoni orkestrasında 100’ün üzerinde sanatçı bulunmaktadır ve enstrümanlar yaylı, üflemeli, vurmalı gibi gruplara ayrılır. Beethoven, Brahms ve Wagner, bestelemiş oldukları senfonileri ile 19. yüzyılın müziğine yön vermiştir. Bir orkestra bir senfoniyi çalabilecek kapasite ve enstrüman çeşitliliğine sahipse, o orkestra bir senfoni orkestrası olarak kabul edilmektedir.
Bir de filarmoni orkestrası var! Farklı bir isme sahip olsa da aslında filarmoni orkestraları teknik özellikleri açısından senfoni orkestralarından farklılık göstermemektedir. Aralarındaki fark ise şudur: Filarmoni orkestraları vakıflar ve özel sektör tarafından kurulur ve finanse edilir, senfoni orkestraları ise kamu kurum ve kuruluşları tarafından desteklenir.
Bir orkestrada yer alabilecek enstrümanların sayısı topluluktan topluluğa farklılık gösterse de genellikle bu enstrüman veya enstrüman grupları arasında bir hiyerarşi bulunur.
Kondüktör kimdir?
Bu hiyerarşik düzenin en başında, herkesi yöneten kişiye ise kondüktör (orkestra şefi) denir.
Orkestra şefi çoğu orkestrada bulunur fakat bazı modern orkestralar şefsiz de performans göstermektedir. Bu durum genellikle küçük orkestralarda veya özellikle belli bir müzik dönemindeki eserleri yorumlayan topluluklarda görülür.
Senfoni orkestralarının repertuarlarını ağırlıklı olarak Batı klasik müziği eserleri veya opera parçaları oluşturur. Fakat film müzikleri, oyun müzikleri, popüler veya caz müzik gibi müzik türlerinde özelleşmiş olan orkestralar da bulunmaktadır. Bir sonraki yazımızda bize göre en iyi 5 orkestrayı sıraladık, bu yazıdan sonra göz atmak isterseniz; tıklayın!
Uyum içinde hareket eden bir orkestra karşısında büyülenmemek elde değil. Şanslıyız ki bugün birbirinden değerli müzik topluluklarını izleyebiliyoruz ve eserlerini dinleyebiliyoruz. Bir orkestrada müzisyen olmak için dünyanın bir numaralı sanatçısı olmanıza gerek yok, fakat sağlam bir müzik bilgisine ihtiyacınız var.
Neyse ki kaliteli müziğe ulaşabiliyor olmamızın yanında bir konuda daha şanslıyız - online müzik dersleri! musiconline ile online müzik derslerinden istediğiniz zaman, istediğiniz yerde faydalanabilirsiniz. Bir bilgisayar ve düzgün bir internet bağlantısı olduğu sürece, müzik size bir tık kadar yakın!