musiconline blog

Klasik müziğin yıldızı, Mozart için dost, Beethoven için arkadaş ve “Senfoninin Babası”... Klasik Dönem’in en alçak gönüllü ve çalışkan isimlerinden olan Joseph Haydn, bir çok insanın ilham kaynağı olabilecek bir hikayeye sahip. musiconline blog'da bu hafta Joseph Haydn'ın hayatını anlatıyoruz.

31 Mart 1732'de Avusturya'nın Rohrau köyü'nde dünyaya gelen Franz Joseph Haydn, dönemin bir çok büyük isminin aksine müzisyen bir aileye sahip değildir. Haydn, müziğe olan tutkusunu tamamen kendi çabasıyla şekillendirmiştir. Joseph’in müzikal yeteneği küçükken fark edilmiş fakat 12 çocuklu yoksul ailenin imkanlarının kısıtlı olması müzik eğitimi almasını zorlaştırmıştır.

Altı yaşına geldiğinde koroya katılmak üzere Viyana'ya gönderilen Haydn’ın çocukluğu ve gençliği zorluklar ile geçmiştir. Müzik eğitimi almasına yardım eden ve yanlarında kalmasına izin veren Viyana'lı bir aile, kıyafetleri ve görünüşü nedeniyle Haydn’ı aşağılamaktan geri kalmamış ve genellikle aç bırakmışlardır.

Haydn, dönemin şarkıcılarına devamlı olarak yemekler ve atıştırmalıklar getirildiği için şarkı söylemeye başlamış ve bu konuda oldukça iyi bir ün salmıştır. Genç müzisyen Fankh malikanesindeki vaktini de verimli değerlendirmiş ve kısa sürede hem klavsen hem de keman çalmayı öğrenmiştr.

20’li yaşlarında tam zamanlı müzisyen olmak istediğine karar veren Haydn, birbirinden farklı işlerde çalışmıştır: müzik öğretmenliği, sokak sanatçılığı, asistanlık… En sonunda kendisine Alman şansölye Friedrich Wilhelm von Haugwitz’in yanında bir yer edinmiştir ve çalışırken müzik öğrenimini de ihmal etmemiştir. 

Bir yandan besteciliğini de geliştirmek isteyen Haydn, asla sistematik bir müzik eğitimi almamıştır. Fakat bu eksiğini her zaman çok ve akıllıca çalışarak kapatmıştır. Özellikle Johann Sebastian Bach’ın oğullarından Carl Philipp Emanuel Bach’ın bestelerini dikkatle incelemiş ve müziğini zenginleştirmiştir.

Haydn’ın azmi kısa sürede aristokratların arasına girmesini sağlamıştır. 1757’de günümüz Çekya sınırlarında yaşamış olan Kont Morzin’den aldığı iş teklifini kabul eden müzisyen, “müzik direktörü” konumuna gelmiştir. Morzin’in ufak bir orkestrası vardır ve Haydn bu orkestrayı beş yıl boyunca başarıyla yönetmiştir.

Beşinci yılın sonunda, Morzin’in batması sebebiyle müzik hobisine ara vermesi Haydn gibi büyük bir müzisyeni fazla etkilememiştir. Kısa süre içinde Avusturya’nın köklü ailelerinden Esterhazy ailesi için çalışmaya başlamış ve uzun yıllar boyunca aile ile birlikte seyahat etmiştir.

1779, Haydn için dönüm noktası niteliğindedir. Bu yıla kadar yaptığı tüm anlaşmalarda müziğinin dağıtım hakları, hanedanı olduğu aileye ait iken Haydn, yeni anlaşması sayesinde bu özgürlüğü kendi eline almıştır. Telif hakları açısından önemli olan bu gelişme sayesinde Haydn, Avrupa’nın çeşitli müzik dağıtım şirketleri ile iletişime geçmiş ve senfonilerini farklı çevrelere duyurma fırsatını iyi değerlendirmiştir.

Haydn, gözden uzak Esterhazy malikanesi ve günlük hayattan izole yaşam tarzından gittikçe sıkılmaya başlamıştır ve fırsat buldukça farklı şehirlerdeki arkadaşlarını ziyaret etmiştir. Bunlardan biri de ünlü besteci; Mozart ’tır! Haydn müzikolog dostu Charles Burney’e Mozart hakkındaki düşüncelerini şöyle aktarmıştır;

Arkadaşlarım zekama övgülerde bulunarak beni şımartıyorlar fakat Mozart benden çok daha üstün.

Elbette musiconline olarak güzellikleri yarıştırmadan keyifle dinlemenin taraftarıyız. Fakat böyle enteresan anektodlar olmadan tarihin tadı çıkmaz ;)

Artık Avrupa’nın hemen hemen her köşesinde bilinen ve dinlenen Haydn, en büyük rağbeti dönemin İngiltere’sinde görmüştür. Böylece yolu Londra’ya düşmüş ve “Surprise”, “Military”, “Drumroll” ve “London” ve Veda Senfonisi olarak da bilinen Farewell gibi önemli senfonilerini buradaki ziyaretleri esnasında yazmıştır.

Seyahatleri esnasında Beethoven ile tanışmış ve Viyana’daki hayatı boyunca öğretmenliğini yapmıştır. Bu büyük dehanın bir başka büyük müzisyen üzerindeki etkisi ayrıca incelenmesi gereken başlı başına bir konu ve o yüzden detaylarına şimdilik girmiyoruz.

100'den fazla senfoni, onlarca konçerto, 40 sonat, oda müziği eserleri, şarkılar, oratoryolar besteleyen Haydn, fiziksel olarak beste yapamayacak kadar yaşlanana kadar çalışmalarına devam etmiş, 1809'da 77 yaşında hayata veda etmiştir.

Tüm imkansızlıklara rağmen çalışmak ve fırsatları değerlendirmek, bir çok kapının anahtarını açabilir. Dünyada çözülmesi gereken bir çok problem olsa da, en azından artık müzik eğitimi için ailemizi bırakmamız, şehir değiştirmemiz gerekmiyor. musiconline ile online müzik derslerine katılmak ve dünyanın her yerinden alanında uzman eğitmenler'den ders almak artık mümkün. Bize katılın.