musiconline blog

Çağlar boyu üstünlüğü tartışılmamış, eşsiz bir besteci adı sorarsanız, alacağınız yanıt; Wolfgang Amadeus Mozart. Bu yazımızda, 35 yıllık kısa hayatına 600’den fazla eser sığdıran, absolut kulağa sahip bestecinin eserlerini sizin için inceledik.

Mozart, 6 yaşında babası tarafından keşfedildikten sonra daha çocukken ilk konserini Paris’teki Versay Sarayı’nda Kral XV. Louis’e vermiştir. Nüktesi, çocuksu coşkusu, yalınlığı, hemen dinleyiciyi kavrayıveren tılsımı ve tüm çocuksuluğunun ardındaki derin düşüncesi, onu nice besteciden ayrıcalıklı kılar.

Yaşamının son on yılında en ünlü bestelerini yapan Mozart, hayatının farklı dönemlerinde eserlerini saraylarda sergilemiş ancak sarayda düzenli bir görev edinmek istememiştir. “Büyük eserler bir limuzinin konforunda yazılamaz.” sözü onun bestelerinin ardındaki felsefeyi gösterir.

Mozart, hemen her yapıtını bir sipariş üstüne yazmış, ama hep ideal bir dinleyici kitlesi ve çok yetenekli bir yorumcu topluluğu düşlemiştir. 1764’te Paris’te ilk yapıtları yayınlanır. 35 yaşına dek geçen zamanını ancak gençlik dönemi olarak ele alabileceğimiz bestecinin tüm eserleri ayrı bir kıymette olsa da öne çıkan bazı besteleri şu şekildedir;

Piyano Konçertoları: No.15, No.17, No.18, No.19, No.20, No.21, No.22, No.23, No.24, No.25, No.26, No.27

Serenatlar: Küçük Bir Gece Müziği (Eine Kleine Nachtmusik) (1787),Haffner Serenadı (1776)

Sonatlar: La majör piyano sonatı (KV 331) ünlü Türk Marşı ile (Allaturca Marsh)

Senfoniler: No. 31-Paris, No.35-Haffner, No.36-Linz, No.38-Prag, No.39, No.40, 1788 No:41-Jüpiter

Operalar: Saraydan Kız Kaçırma (Die Entführung aus dem Serail) 1782, Figaro’nun Düğünü (Figaros Hochzeit) 1786, Kahire Kazı, La Clemenza di Tito, Don Giovanni 1787 , Sihirli Flüt Operası(Die Zauberflöte) 1790

Opera İncelemeleri

• Mozart Sihirli Flüt operası: Bir İngiliz pandomimini anımsatır. Sahnede iyi ve kötünün kişileştirilmesi yine ahlak piyeslerini hatırlatır. Viyana soylularına sunulan renkli bir peri masalıdır. Eski Mısır’da İsis ve Osiris piramitlerinin yakınlarında geçer. Viyanalılar’a gerçek, gerçek üstünün birleşimini anlatmak ister. Bu operada halk ezgileri, marşlar, hünerli bir koloratur soprano ve glockenspiel gibi bir çalgı kullanılarak renkli bir ortam yaratılmıştır.
• Figaro’nun Düğünü: Komik opera türündedir.. Figaro’nun Düğünü için yazılmış en gülünç ve en akıcı opera olduğu söylenir.
• Saraydan Kız Kaçırma ve Sihirli Flüt: Alman operalarıdır. Bu iki operada Almanya ve Avusturya’daki dinleyicilere kendi dillerinde bir eğlence sunmak amacını gütmüştür. Bu yapılarda resitatif yerine müziksiz konuşmalar kullanır.
• İdomeneo: Mozart’ın bu operası ciddi opera türüne örnektir. Bu eserinde, soylu melodik aryalar, bale, toplu solistler orkestraya özgü parçalar ve dramatik bir etki sergiler.

Sineklerin kanat çırpmasını bile duymasına neden olan absolut kulak nedeniyle psikolojik problemler, kızının ölümü, 9 yılda 11 ev taşıma gibi sıkıntılı dönemlere rağmen Mozart, çok müziğe önemli eserler kazandırmıştır. Kendinden sonraki birçok besteciye de ilham veren bestecinin ölümünün 200. yıldönümünde, (1991) aralarında Türkiye’nin de olduğu birçok ülkede ‘Mozart Yılı’ ilan edilmiştir. Bu kapsamda konser, sergi, konferans, panel gibi farklı alanlarda çok sayıda etkinlik düzenlenmiştir. Klasik dönemde Türk adını müzikte en çok duyuran besteci olan Mozart’ın diğer eserlerine sonraki yazılarımızda değinmeye devam edeceğiz.

Eğer hala bültenimize abone olmadıysanız, buradan abone olmayı unutmayın. musiconline ile müziğe bir tık kadar yakınsınız.

* Kaynak: Evin İlyasoğlu - Zaman İçinde Müzik