musiconline blog

musiconline olarak bu haftaki yazımızın konusu, kısa yaşamı boyunca birçok başarıya imza atmış Alman fizikçi Heinrich Rudolf Hertz’in en büyük buluşlarından biri olan; frekans.

Frekans terimini açıklamadan önce gelin çıkış noktasını inceleyelim.

Elektromanyetizma

Elektromanyetik; elektrik ile ilgili nitelemelerde kullanılan Fransızca kökenli bir fizik terimidir. Elektromanyetizma ise elektrikle yüklü parçacıklar arasındaki etkileşime neden olan fiziksel kuvvettir.

Elektromanyetik dalgaları, diğer adıyla radyo dalgalarını 1865 yılında İngiliz fizikçi James Maxvell keşfetti. Maxvell, seslerin havadan uzak mesafelere ışık hızına yakın bir hızda gittiği tezini geliştirdi.

Alman bilim insanı Hertz de Maxvell’in bu tezini daha ileriye taşıyıp yaptığı deneylerle ispat etti. Hertz, elektrik akımının metal levhalardan geçişi üzerinden yaptığı deneylerde elektromanyetik akımların parçacıktan ziyade dalgalı bir yapıda olduklarını; yansıma, kırılma ve girişim yapabildiklerini kanıtladı ve bunun sonucu olarak frekansı keşfetti.

Frekans, belirli bir sürede sabit bir yerden geçen dalgaların (titreşim) sayısını açıklar. Yani bir şeyin frekansını ölçmek için onun belirli bir zaman diliminde kendini kaç kere tekrar ettiğine bakılır. Hareketin bir kere tekrarı için geçen zaman dilimine ise periyot denir. Yani bir dalganın geçmesi için geçen süre 1/2 saniye ise, frekans saniyede 2’dir.

Frekans, 19. Yüzyıl’da Alman fizikçi Heinrich Rudolf Hertz’in onuruna adlandırılmıştır. Frekans, hertz (Hz) biriminde ölçülür.

Alternatif Akım

Zamana göre yönü ve şiddeti değişen gerilime alternatif gerilim diyoruz.
Doğru akımda frekans yoktur, frekans alternatif akımda bulunmaktadır.

Konuyu grafik üzerinde inceleyelim;

Sıfır noktasından pozitif maksimuma ve tekrar sıfır noktasına daha sonra negatif maksimuma ve sonra tekrar sıfır noktasına gelen bu eğriye saykıl diyoruz.

Bir saniye içinde oluşan saykıl sayısına frekans (f) denir.

Bir saykılın oluşması için geçen süreye de periyot (T) denir. Periyot birimi saniye (sn)’dir.

Periyot matematiksel olarak frekansın tersidir.

T= 1/f

Frekans, frekansmetre ile ölçülür. Türkiye’de frekans değeri 50 Hz’dir.

Frekans Çeşitleri

• Ses Frekansı
  Ses, hızlı değişen frekans ve dalga boyu özelliklerine sahiptir. Havadan geçtiğinde basınç periyodik bir şekilde değişir. Saniyedeki bu basınç değişimlerinin sayısına ses frekansı denir.Ses frekansı da Hertz (Hz) biriminde ölçülür fakat desibel (db) ile ifade edilir. Frekans ile ses doğru orantılıdır, frekans ne kadar yüksek olursa ses o kadar yüksek algılanır.
  

  İnsanlar ancak 20-20.00 Hz aralığındaki titreşimleri duyabilirler.

• Radyo Frekansı
  Yüksek frekans anlamında da kullanılan radyo frekansı yayıncılıkta bilgi sinyali olarak tasarlanmış taşıyıcı sinyal anlamını taşımaktadır. Radyo sinyali RF kısaltması ile gösterilir. Taşınan bilgi ses ise AF, görüntü ise VF ile sembolize edilmektedir.
• Işık Frekansı
  İnsan gözü renklerin frekansını algılar ve beyin onu renk olarak yorumlar. Işık frekansı bize ışığın rengini ifade eder. Düşük frekanslı ışık dalgaları kırmızı, yüksek frekanslı ışık dalgaları mavi renktedir.Gözümüzün kırmızı olarak algıladığı ışık yaklaşık 420 Terahertz (Thz) frekansa sahiptir. Bu elektromanyetik alanların saniyede 420 Trilyon defa ileri geri döndüğü anlamına gelmektedir.Radyo dalgaları, mikrodalgalar, kızılötesi, ultraviyole, x-ışınları ve gama ışınları gözlerimizin algılayamadığı dalga boylarıdır.

Bu haftaki yazımızda, frekansı ve çeşitlerini özetleyip aktarmaya çalıştık. Seslerin ürettiği frekanslara da değindiğimiz bir diğer yazımıza göz atmanızı tavsiye ederiz.

Yazımızı beğendiyseniz aşağıdaki butonlardan paylaşabilir, musiconline’ın yeni yazılarından anında haberdar olmak için de haftalık bültenimize abone olabilirsiniz.

Müzikle kalın.