musiconline blog

1960'lar… Türkiye’de ve dünyada hem yeniliğin hem de karışıklığın harmanlandığı zamanlar. musiconline olarak her 10 yılda bir değişen müzik stillerini incelediğimiz yazı dizimizde bu hafta birçok yeni türün ortaya çıkışına şahit olan 60’ları, sizler için araştırdık. 90’lar, 80’ler, 70’ler derken gelin 60’larda müzik türleri nasılmış, hangi sanatçılar popüler olmuş birlikte bakalım.

1950 - 1963 arası dönemde 50’lerin sesi, stili ve inançları 60’lara yansımıştı ve hit kayıtların çoğu, 1950'lerde Elvis Presley, Ray Charles, Dion ve Belmonts, The Everly Brothers gibi ana akım başarısını bulan sanatçılar tarafından yapılmıştı. 63'te ve takip eden yıllarda, bir dizi sosyal etki popüler müziği köklü bir şekilde değiştirdi ve bugün müzikle yaşadığımız çeşitliliği doğurdu. Kennedy suikasti, Vietnam'daki savaşın tırmanması ve sivil haklar hareketinin ilerlemesi, Amerikan kültürünün ruh halini büyük ölçüde etkilemiş ve müzik bu değişikliği yansıtmaya başlamıştı. British Invasion, The Beatles'ın müzik sahnesine gelişiyle başlamış, insanların müzik ve müzisyenlerle etkileşim biçimini değiştirmişti.

British Invasion (İngiliz İstilası)

“British Invasion, Britanya'da filizlenen müzik oluşumlarının 1960'ların ortasından itibaren diğer İngiliz kültürü ögeleriyle birlikte, Amerika Birleşik Devletleri'nde popüler olması olgusudur.”

Birçok İngiliz rock grubu ve pop sanatçısı ABD'de ve dünya çapında başarı elde etmiştir. Bu gruplar seslerinde bir Amerikan Rock'n Roll ve R&B etkisi sergilemeye başlamış ve popülerlik kazandıkça yeni müzik alanına girerek kendi benzersiz stillerini yaratmıştır. British Invasion'dan bahsederken akla gelen ilk grup; 63'te ABD müzik sahnesine giren ama 64'te Ed Sullivan Show'da gösterildikten sonra popüler olan; The Beatles’tır. 60'ların en etkili müzik grubu, bugüne kadar albüm satışlarını ve bir numaralı single'ları yansıtan birçok müzik kaydına sahip olmakla beraber, tüm zamanların en popüler gruplarından biri olma unvanını koruyor. Ayrıca, The Who, The Rolling Stones, Cream, The Yardbirds, Donovan, Manfred Mann, The Kinks, Herman's Hermits, Tom Jones, Dusty Springfield, The Animals gibi gruplar da dönemin enleri arasında.

60’larda Popüler Olan Müzik Türleri

Motown ve R&B

‘Motown Sound’ ve popüler R&B müziği, 60'lı yıllarda Sivil Haklar hareketi ve Amerikan toplumu entegrasyonu açısından büyük bir öneme sahipti. Motown 50’li yılların sonlarında ve 60’ların başlarında Detroit merkezli bir plak şirketi olarak kariyerine başladı ancak dünya çapında popüler oldukça daha da büyüdü. Motown kayıtları esas olarak Afrikalı-Amerikalı gruplardan, şarkıcılardan, şarkı yazarlarından ve yönetimden oluşuyordu. Motown Sound’un en etkili gruplarındandan ikisi The Miracles ve The Supremes'tir. Diğer popüler Motown ve R&B sanatçıları arasında, The Temptations, The Marvelettes, Four Tops, Stevie Wonder, Marvin Gaye, Aretha Franklin ve Jackson Five yer alıyor.

Surf Rock ve Psychedelic Rock

Surf Rock, Güney Kaliforniya'da daha çok enstrümantal bir dans müziği olarak ortaya çıkmış ve British Invasion müzik sahnesini ele geçirene kadar oldukça popüler olmuştu. Bununla birlikte, kızlar, arabalar ve genellikle gençler hakkındaki şarkılarla popülerlik kazanan surf rock’ın ünü geniş kitlelere yayıldı. Türden çıkan en etkili ve popüler grup, vokal uyumları ve iyi hazırlanmış kompozisyonları ile The Beach Boys'dur. Beach Boys bu tür ile çıkan ve başarılarını sürdüren tek gruptur diyebiliriz. Diğer önemli isimler ise Jan and Dean, The Ventures ve The Champs olarak sıralanabilir.

Psychedelic Rock, 60'ların ikinci yarısında oldukça popüler olan Psychedelic müzik, hippi karşı kültürü ve halüsinojenik ilaç kullanımı ile ilişkiliydi ve zihin değiştiren maddeler kullanan dinleyicilerin deneyimini artırmak amacıyla oluşturulmuştu. Grupların sitar, tabla, klavsen gibi değişik enstrümanları kullanmış ve çoğu Doğu ve Hint müziğinden etkilenmişti. Folk Rock ile birlikte Psychedelic Rock, 1967'de hippiler tarafından oluşturulan ‘Summer of Love’ akımı ile ilişkili en tanınan seslerden ikisi haline geldi. Beatles, The Doors, Jimi Hendrix Experience, Jefferson Airplane, Cream, Pink Floyd ve The Yardbirds dahil olmak üzere birçok popüler rock grubu da bu türü denemiştir.

Folk Rock ve Protest Music

Folk rock, 60’ların ortalarında popüler bir tür olarak sahneye çıkmış ve bu çalkantılı zamanlarda aktif olan protesto hareketlerinden etkilenerek büyümüştür. Folk rock ve protest hareketinin çoğu, 1930'ların halk müzisyenlerinden etkilenen şarkıcı-şarkı yazarları grubundan doğmuştu. Bob Dylan, The Byrds, Peter, Paul ve Mary gibi birçok popüler grupla on yılın en önemli şarkı yazarlarından biri olmuştu. 62’de ilk albümünü çıkaran Dylan sıra dışı sesiyle tanınmış ve bu melodik sesi ile karakterize edilmiştir.

Protest Music, her zaman bir mesajı olduğu için folk rock'tan belirgin şekilde farklıydı. Bu türdeki şarkılar genellikle sosyal adaletsizliğe, kültürel değişimlere ve haber olaylarına bir tepki olarak doğdu. Ve birçok durumda, protest genç nesile farkındalık getirmişti. Bob Dylan, Simon and Garfunkel, The Mamas & the Papas, Buffalo Springfield, Crosby, Stills & Nash gibi isimler türün önde gelenlerinden sadece birkaçı.

60’larda Popüler Olan Bazı Şarkılar

It’s now or never - Elvis Presley (1960)

Stand by me - Ben E. King (1961)

Surfin’ Safari - The Beach Boys (1962)

Ring of Fire - Johnny Cash (1963)

Where did our love go - The Supremes (1964)

My Generation - The Who (1965)

Satisfaction - The Rolling Stones (1966)

Mellow Yellow - Donovan (1966)

Happy Together - The Turtles (1967)

Hey Jude - The Beatles (1968)

Space Oddity - David Bowie (1969)

Peki, Türkiye’de 60’lar Müziği Nasıldı?

Türkiye’de 60’lı yıllar dediğimizde akılımıza ilk gelenler; darbe, Anadolu rock ve 68 kuşağı. Müzikte köklü değişimlerin yaşandığı 60’larda ilk 45’liklerini yayınlayan, Ajda Pekkan, Ayten Alpman, Barış Manço, Fecri Ebcioğlu, Neşe Karaböcek, Hümeyra, Özdemir Erdoğan, Tanju Okan, Timur Selçuk, Erkin Koray gibi isimler ise sadece 60’lı yıllara değil Türk Müziği’ne damgasını vurmuş, unutulmayan şarkılara imza atmış isimlerden bazıları.

Bu dönemde popüler olan şarkılar;

Bak Bir Varmış - İlham Gencer (1960)

Aşk Oyunu - Erkin Koray (1967)

Boşvermişim Dünyaya - Ajda Pekkan (1967)

Sen Neredesin - Timur Selçuk (1967)

Samanyolu - Berkant (1968)

Seher Vakti - Barış Manço (1968)

Resimdeki Gözyaşları - Cem Karaca (1968)

Kördüğüm - Hümeyra (1969)

60’larda aklınızda yer eden Türkçe şarkılar varsa önerilerinizi bize yazmayı unutmayın.

Yazımızı beğendiyseniz aşağıdaki sosyal medya butonlarından paylaşabilir, musiconline ’ın yeni yazılarından anında haberdar olmak için de haftalık bültenimize abone olabilirsiniz.